แมงกะพรุนที่อาศัยอยู่ในน้ำจืด ส่วนใหญ่จะอยู่ในวงศ์ Olindiidae โดยมีรายงานไว้กว่า 20 สายพันธุ์ แต่บางสายพันธุ์ก็ยังไม่ได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการ

หนึ่งในสกุลที่อาศัยในน้ำจืดโดยเฉพาะคือสกุล Craspedacusta ซึ่งมีหลายสปีชีส์กระจายอยู่ทั่วโลก ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า เกิดจากการที่ระยะ Polyp ติดไปกับพืชหรือดินโคลนตามเท้านก

ในประเทศไทยก็มีแมงกะพรุนน้ำจืดเช่นกัน เช่น สายพันธุ์ Craspedacusta Sinensis ซึ่งชอบอยู่ในน้ำนิ่ง พบได้แถบลุ่มแม่น้ำโขง เช่น น่าน เลย สกลนคร นครพนม มุกดาหาร ส่วนอีกสายพันธุ์คือ Craspedacusta Sowerbii ซึ่งชอบอยู่ในน้ำไหล* พบได้ที่แก่งบางระจัน ลำน้ำเข็ก ต.หนองแม่นา อ.เขาค้อ จ.เพชรบูรณ์ ซึ่งที่นั่นมีการจัดเทศกาล ‘พายเรือท่องป่าตามหาแมงกะพรุนน้ำจืด’ ขึ้นเป็นประจำทุกปี ในช่วงต้นเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม เนื่องจากเป็นช่วงที่ระยะ Medusa เกิดขึ้นเป็นจำนวนมาก พวกมันมีขนาดราว 2-3 เซนติเมตร และพิษอ่อนมากจนไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์มีกระดูกสันหลัง

เจ้าแมงกะพรุนน้ำจืด Craspedacusta Sowerbii ยังนับเป็นตัวชี้วัดคุณภาพน้ำชั้นเลิศ เพราะพวกมันชอบอยู่ในน้ำที่มีคุณภาพดี การเห็นพวกมันจึงแปลว่าสายน้ำนี้ยังมีความอุดมสมบูรณ์ พวกมันจะกินแพลงก์ตอนเป็นอาหาร ส่วนในต่างประเทศที่อาศัยในน้ำนิ่ง มีรายงานว่าพวกมันกินลูกน้ำยุงด้วยเช่นกัน

*ในบางประเทศพบว่าสายพันธุ์เดียวกันนี้ชอบอยู่ในน้ำนิ่ง เช่น ทะเลสาบ อ่างเก็บน้ำ

แหล่งข้อมูล:

• https://blog.nationalgeographic.org/2012/08/31/freshwater-jellyfish-species-of-the-week/
• http://www.khaoko.com
• https://www.matichon.co.th/uncategorized/news_78476
• https://www.researchgate.net/publication/226095383_The_freshwater_medusae_of_the_world_-_A_taxonomic_and_systematic_literature_study_with_some_remarks_on_other_inland_water_jellyfish

ณ ชายฝั่งทางเหนือของอลาสกา ในฤดูหนาวของปี 2017 นักวิจัยกลุ่มหนึ่งขับ Snowmobile ไปบนทะเลที่เป็นน้ำแข็ง เจาะชั้นน้ำแข็งที่หนาปึ๊กลงไป แล้วส่งอุปกรณ์ลงไปถ่ายภาพ

สิ่งที่พวกเขาพบ คือแมงกะพรุน Northern Sea Nettle (Chrysaora melanaster) ถึง 55 ตัว ซึ่งมีส่วนร่มกว้างราว 60 เซนติเมตร และหนวดยาวมากสุดถึง 3 เมตร สิ่งที่พวกมันหลายตัวกำลังทำก็คือใช้หนวดลากไปกับพื้น เพื่อจับเหยื่อจำพวกกุ้ง ปู ไอโซพอด กินเป็นอาหาร

สิ่งที่ทำให้พวกเขาทึ่งก็คือ ความอายุยืนของมัน เพราะในขณะที่แมงกะพรุนส่วนใหญ่จะมีชีวิตในวัย Medusa แค่ไม่กี่เดือนแล้วก็ตาย แต่นักวิจัยเชื่อว่าแมงกะพรุนใต้น้ำแข็งพวกนี้มีอายุยาวนานกว่านั้น พวกเขาสันนิษฐานว่า พวกมันอยู่รอดหน้าหนาวอันเย็นยะเยือกในสภาวะ Polyp และด้วยอุณหภูมิที่ต่ำทำให้ระดับเมตาบอลิซึมลดลง พวกมันจึงไม่ต้องการอาหารมาก อีกทั้งแผ่นน้ำแข็งข้างบนก็ช่วยปกป้องมันจากคลื่นทะเลอันรุนแรงด้วย

ข้อมูลและภาพ: https://www.livescience.com/60765-rare-footage-jellyfish-under-arctic-ice.html